Ban biên tập đăng bài phỏng vấn ông Nguyễn Văn Thụ - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt nam với Diễn đàn VNR500- VietNamNet
LTS: Ông Nguyễn Văn Thụ, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp cơ khí Việt Nam, nguyên là Phó Tổng giám đốc Tổng công ty lắp máy Việt Nam- Lilama và là nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty cơ khí xây dựng - Coma.
Từ năm 2008, Hiệp hội này đã "xới" lên vấn đề cần xem xét lại cơ chế đấu thầu hiện nay trước tình trạng để nhà thầu Trung Quốc ồ ạt chiếm lĩnh thị trường thầu các công trình đầu tư công nghiệp và năng lượng, đặc biệt trong lĩnh vực cơ khí: máy móc công nghiệp(máy hàn điện )ở Việt Nam. Tuy nhiên, sau nhiều văn bản và trình bày ý kiến trước Chính phủ, câu chuyện này vẫn chưa được cơ quan chức năng quan tâm xem xét thấu đáo.
"Bí kíp "trúng thầu của Trung Quốc
PV: Thưa ông, giá rẻ có phải là lý giải duy nhất cho việc, chủ đầu tư Việt Nam thường chọn nhà thầu Trung Quốc?
- Giá của họ quá rẻ. Khi ở vị trí là chủ đầu tư, xem xét hồ sơ dự thầu, thấy rằng, giữa một cái là của nước G7, giá 1.700USD/kW với một cái là giá Trung Quốc 1000USD/kW, không lẽ gì lại không lựa chọn hồ sơ kỹ thuật ấy. Nhất là khi trong hồ sơ, người ta cũng nói là người ta có đủ kinh nghiệm, đã làm nhà máy này, nhà máy kia, không có lẽ gì mà chủ đầu tư bỏ qua.
Đặc biệt, chủ đầu tư Việt Nam lại cũng thường khó khăn về vốn, mà gặp một đơn thầu giá thấp hơn thì tại sao lại không lựa chọn? Chưa kể, nếu anh cho trúng thầu gói giá cao hơn, thì chưa biết, rồi người ta sẽ đặt nghi vấn rằng, chủ đầu tư có gì lợi lộc gì chăng?
Nhất là khi, đấy là sở hữu Nhà nước, bản thân chủ đầu tư cũng ngần ngại, biết rằng, đi chọn những cái gói thầu của Trung Quốc đó, có thể là chưa tốt nhưng họ thấy qui định đấu thầu của ta, phải chọn giá thấp thì đương nhiên, chủ đầu tư cũng bị chính rào cản từ chính sách đấu thầu của nước mình, nên không thể ký với nhà thấu G7 được. Bản thân, nhiều anh chủ đầu tư đã nói với tôi như thế.
PV: Thưa ông, và cũng vì yếu tố giá mà chính các nhà thầu Việt Nam cũng không chen chân nổi trong các gói tổng thầu do Trung Quốc làm?
Đó là kiểu cách của Trung Quốc. Họ biết ta có thể làm kết cấu thép và thiết bị phi tiêu chuẩn nên hạ giá rất rẻ, còn thiết bị ta chưa làm được thì ăn lợi nhuận ở đó, thiết kế và tư vấn.
Nhà thầu Trung Quốc rất mưu mẹo để đối phó với doanh nghiệp Việt Nam. Họ biết ta làm được thùng, lò nung, bình bể, thì họ cho giá cực thấp, 18.000-19.000 đồng/kg, bản thân mua thép đã 15.000-16.000 đồng/kg rồi thì còn đâu có thời giá đó. Rõ ràng, chủ thầu Trung Quốc không muốn sử dụng thầu phụ Việt Nam. Những cái gì mà ta làm được thì hạ giá hết cỡ, khiến ta không cạnh tranh nổi. Đây là một loại phá giá mà chúng ta biết rõ, nhưng không có cơ chế nào, một đối sách nào cả.
Doanh nghiệp Việt Nam ra rìa
PV: Thưa ông, sau WTO, tổng thầu Trung Quốc mới bùng nổ. Ông có cảm nhận thế nào về sự khác biệt của các gói thầu Trung Quốc và các nước G7, Nhật Bản trước đó?
- Trước khi ta vào WTO thì phần lớn các dự án điện, xi măng đều là sản phẩm của các nước G7, ví dụ như xi măng Hoàng Thạch, Sông Gianh, Nghi Sơn, Sao Mai, các nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ, Phả lại 1, Phả Lại 2 nhưng chúng ta có việc làm.
Tôi khẳng định rằng, các nhà thầu châu Âu, Nhật Bản, họ có thể khai thác triệt để việc giao cho các nhà thầu phụ Việt Nam chế tạo số lượng lớn kết cấu thép và thiết bị phi tiêu chuẩn. Với các đối tác này, chí ít ra, chúng ta có công ăn việc làm, chiếm được khoảng 30% khối lượng triển khai gói thầu EPC.
Sau WTO, nhà thầu Trung Quốc ồ ạt vào vào thì lập tức, chúng ta đứng ngoài rìa hết và mất việc. Họ không hề làm như G7. Khi Trung Quốc thắng thầu thì lao động họ đem sang, sản vật họ chuyển sang, bu lông ốc ít cũng là của họ. Còn Việt Nam thì đứng ngoài nhìn, mặc dù đó là thị trường của mình.
10 nhà máy nhiệt điện than 300MW đều do Trung Quốc làm, doanh nghiệp chúng ta chỉ đứng ngoài và thiếu việc. Người Trung Quốc từ đầu đâu chuyển về làm, dành phần việc của lao động trong nước, trong khi, chúng ta phải đi xuất khẩu lao động. Tôi thấy rất lạ lùng.
PV: Như vậy, việc các tổng thầu Trung Quốc không sử dụng lực lượng trong nước của ta là không đúng qui định?
- Chúng ta quản lý nhà thầu nước ngoài có những cái không rõ ràng. Theo QĐ 87 ngày 19/5/2004 của Thủ tướng, tổng thầu nước ngoài phải thực hiện qui định: việc tuyển lao động nước ngoài thì chỉ đăng ký đưa vào Việt Nam những chuyên gia quản lý kinh tế kỹ thuật và người có tay nghề cao mà Việt Nam. không đủ khả năng đáp ứng.
Điểm quan trọng thứ hai là tổng thầu nước ngoài phải thực hiện hợp đồng liên danh đã ký kết với nhà thầu Việt Nam, hoặc thực hiện các cam kết sử dụng nhà thầu Việt Nam đã được qui định khi dự thầu, chào thầu.
Tôi cứ thắc mắc một điểm là, tại sao trong các dự án mà Trung Quốc thắng thầu, không thấy áp dụng điểm của QĐ87 trên?
Tôi không hiểu tại sao, qui chế đó, chúng ta lại không đề cập đến với các nhà thầu trong các hợp đồng tổng thầu mà chủ đầu tư đã ký với nhà thầu Trung Quốc, hay là vì áp lực giá rẻ rồi thì chúng ta chấp nhận? Và tổng thầu lấy cớ rằng, năng lực lao động chúng ta không đáp ứng? Những rõ ràng, các nhà máy điện mà Trung Quốc làm cũng chậm tiến độ, đến nay 2-3 năm như nhiệt điện Hải Phòng, Quảng Ninh?
Cái đó, chúng ta chưa vạch ra được một cách công khai, sòng phẳng với các nhà thầu Trung Quốc. Đây là điều mà tôi thấy rất thắc mắc.
Hi. I’m Designer of Blog Magic. I’m CEO/Founder of ThemeXpose. I’m Creative Art Director, Web Designer, UI/UX Designer, Interaction Designer, Industrial Designer, Web Developer, Business Enthusiast, StartUp Enthusiast, Speaker, Writer and Photographer. Inspired to make things looks better.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét